انواع شیرهای گازی و کاربرد استفاده از آنها
شیرهای گازی یکی از انواع شیرها در صنعت پتروشیمی است که از آن برای کنترل جریان سیالات استفاده میشود. عملکرد این نوع از شیرها توسط چرخاندن 90 درجهای یک توپی به دور خود است. این چرخش میتواند ورودی جریان را باز کند یا آن را مسدود کند. شیرهای گازی به دلیل بدنه محکمی که دارند دارای عمری طولانی هستند و حتی اگر مدت زمان زیادی از آنها استفاده نشود آسیبی به آنها وارد نمیشود. این نوع شیرها به دلیل استحکامی که دارند محبوبیت بیشتری نسبت به سایر شیرها دارند. این شیرها در انواع مختلفی تولید میشوند و جنس بدنه آنها متفاوت است.
شیرهای گازی نسبت به سایر انواع شیرها در برابر آلودگی و سیالات سمی مقاومت بالاتری دارند و به همین دلیل در اکثر مواقع انتخاب مناسبی هستند. شیرهای گازی در مقایسه با انواع دیگر شیرها دقت کمتری در کنترل جریان دارد اما این شیر میتواند آب بندی قابل اطمینانی انجام دهد. جنس نشیمنگاه این شیرها اغلب از جنس تفلون یا فلزات ضد زنگ است که باعث میشود بتواند در برابر سیالات مختلف با دماهای مختلف مقاومت داشتهباشد.
شیرهای گازی چگونه کار میکند؟
اکثر شیرهای گازی دارای چند پورت هستند و ممکن است یک تکه، دو تکه و یا سه تکه باشند. شیرهای توپی اغلب به صورت دستی و توسط یک اهرم فعال میشوند. وقتی اهرم با لوله در یک راستا قرار بگیرد نشان دهنده باز بودن شیر است و سیالات قابلیت عبور دارند. و زمانی که اهرم عمود بر لوله قرار بگیرد یعنی شیر بسته است و جریان آن مسدود است. جهت جریان در شیرهای توپی بصورت دو طرفه است و به همین دلیل ورودی و خروجی سیالات به آسانی انجام میشود. سرعت باز و بسته شدن شیر گازی بالا است و به همین دلیل سیالات با سرعت بالایی میتوانند در این شیرها جریان پیدا کنند.
انواع شیرهای گازی بر اساس مونتاژ بدنه:
شیرهای گازی از نظر جنس، بدنه و طرح دارای تنوع هستند. این شیرها از نظر مونتاژ بدنه به سه دسته کلی تقسیم میشوند که عبارتند از یک تکه، دو تکه و سه تکه. تفاوت اصلی در بدنه این شیرها در قابلیت تعمیر و مونتاژ آنها است. در ادامه ویژگی هر کدام از انواع این نوع شیرها را بررسی میکنیم.
شیرهای گازی یک تکه :
شیر گازی یک تکه ارزانترین نوع از شیر است . دریچه این نوع شیرها برای تعمیر و تمییز کردن باز نمیشوند زیرا اتصالات به هم جوش خوردهاند و به همین دلیل این نوع شیرها نسبت به سایر انواع دیگر شیرها کم تقاضا هستند.
شیرهای گازی دو تکه
این نوع شیرها برخلاف شیرهای یک تکه، قابل بازرسی و جابجا کردن هستند و به راحتی میتوان برای تمییز کردن و سرویس کردن، اجزای آنها را باز کرد. قطعات این نوع از شیرها توسط اتصال رزوهای به هم وصل میشوند.
شیرهای گازی سه تکه :
شیرهای سه تکه گران قیمت ترین شیر هستند. قطعات این نوع شیرها توسط پیچ و مهره به هم متصل میشوند . اتصالات این نوع شیر امکان سرویس کردن آسان آن را فراهم میکند زیرا قطعات آن به راحتی باز و بسته میشوند.
انواع شیرهای گازی از نظر طراحی :
شیرهای گازی فلوتینگ:
شیرهای فلوتینگ از متداولترین انواع شیر گازی هستند. این نوع شیرها دارای یک توپ شناور هستند و توسط دو حلقه در جای خود نگه داشته میشوند. در این نوع شیرها، توپی از بالا و پایین به بدنه فیکس شده است و قابل جابجا شدن است.
شیر ترونیون یکی از انواع شیرهای توپی است.
شیر ترونیون (Trunnion) :
این نوع شیرها قطر زیادی دارند و میتوانند سیال را با فشار زیاد به جریان بیندازند. در این شیرها توپی از بالا و پایین پشتیبانی میشود تا فشار نشیمنگاه کاهش پیدا کند. شیرهای گازی ترونیون نیروی گشتاوری کمتری نسبت به سایر شیرها دارند و به همین دلیل قیمت بالاتری دارند. این نوع شیرها از هر 4 طرف به بدنه متصل شدهاند و بسیار مستحکم هستند. نشیمنگاه شیرهای ترونیون قابلیت جابجایی دارند که این قبلیت باعث میشود آببندی در این شیرها با کیفیت بالا انجام شود.
شیر گازی Reduced bore :
اغلب شیرهای مورد استفاده در صنایع مختلف از این نوع هستند. در این مدل از شیر ، دریچه ها دارای سوراخ کوچکی هستند. اغلب شیرهای توپی یک تکه از این نوع هستند.
شیرهای گازی Full bore :
این نوع شیرهای گازی دارای سوراخی برابر با قطر لوله است که باعث می شود شیر به راحتی تمییز شود. این نوع شیرها قیمت بالایی دارند و کاربرد استفاده کمتری دارند.
شیر گازی V شکل :
این نوع شیرها در قسمت نشیمنگاه شکلی شبیه به حرف انگلیسی v دارند. شکل ظاهری آنها باعث کنترل دقیق جریان سیالات میشود. این نوع از شیرها جزو شیرهای کنترلی هستند و به راحتی جریان را تنظیم میکنند.
دسته بندی شیرهای گازی بر اساس جنس شیر:
بدنه و اجزای داخلی شیرهای توپی از مواد مختلفی ساخته میشوند. اغلب انواع شیرگازی از جنس برنج، فولاد ضد زنگ، پی وی سی و استیل ساخته میشوند اما بطور کلی این شیرها را میتوان از جنس فلزات دیگر نیز تهیه کرد. در ادامه دسته بندی شیرهای توپی را بر اساس جنس آنها بررسی میکنیم.
شیر گازی برنجی :
اغلب شیرهای گازی موجود در بازار از جنس برنج ساخته میشوند. برنج آلیاژی متشکل از مس و روی است که دارای خواص و کاربرد مکانیکی بسیار باکیفیتی است. از شیرهای توپی برنجی برای جریان سیالاتی مانند آب آشامیدنی و گاز استفاده میشود.
شیر گازی استیل:
این نوع شیرهای گازی از جنس استنلس استیل است و برای محیطهای تهاجمی بسیار مناسب است. اغلب شیرهای توپی از جنس استیل برای محیطهایی مانند دریا و استخر و محیطهایی که دمای بالایی دارند استفاده میشوند. شیرهای توپی استیل ضد زنگ هستند و در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارند. این نوع از شیرها معمولا به نیروی گشتاور بالاتری نیاز دارند و دریچه آنها توسط محرکهای برقی و پنوماتیک کار میکند.
شیرهای گازی پی وی سی :
شیرهای از جنس پی وی سی معمولا قیمت پایین تری دارند و در برابر محلولهای نمک و اسیدها و بازها بسیار مقاوم هستند. البته شیرگازی از جنس پی وی سی نسبت به شیرهای جنس برنجی و استیل مقاومت کمتری دارد. استفاده از شیرهای گازی از جنس پی وی سی برای محیطهایی که دمای بالای 60 درجه دارند مناسب نیست.
مزایای استفاده از شیرهای گازی :
- مقاومت بالا
- مونتاژ جمع و جور
- تعمیر و نگهداری آسان
- قابلیت باز و بسته شدن سریع
- فعالسازی راحت و بدون درسر
- سازگار با سیالات مختلف از جمله گاز و آب
محصولات مرتبط :
مقالات مرتبط :
ما را در اینستاگرام دنبال کنید