نحوه پلاک خوانی الکتروموتور

تعریف کلی پلاک الکتروموتور به این صورت است که شامل یک لوح فلزی است که اطلاعاتی مانند خصوصیات کاری و نوع راه اندازی الکتروموتور بر روی آن ثبت می شود. یکی از موارد مهمی که نیاز است قبل از انتخاب الکتروموتور به آن توجه شود، بررسی دقیق و پلاک خوانی الکتروموتور می باشد. در این مقاله سعی شده است نحوه پلاک خوانی انواع الکتروموتور تک فازو سه فاز را توضیح دهیم تا هنگام خرید الکتروموتور بررسی دقیق تری انجام دهید.

همانطور که مشاهده میگردد تمامی مشخصات لازم و استاندارد در خصوص یک الکتروموتور بر روی این لوح درج گردیده است. در ادامه قصد داریم تا مولفه های اصلی درج شده بر روی پلاک الکتروموتور را مورد بررسی قراردهیم.

بخش ولتاژ ورودی

یکی از پارامترهای مهم قبل از راه اندازی الکتروموتور توجه به ولتاژ ورودی کلاف های سیم پیچی است. در قسمت ولتاژ که با حرف اختصاری V  مشخص شده است مقدار ولتاژ و همچنین نوع سربندی  ستاره/مثلث درج گردیده است.

نکته: استاندارد برق صنعتی در ایران 400 ولت بوده و در صورتی که ولتاژ درج شده روی پلاک به صورت 660/380  نوشته شده بود، اتصال به صورت مثلث می باشد. البته در زمان راه اندازی الکتروموتور با این ولتاژ می توان سربندی ولتاژ به صورت ستاره بوده و بعد از رسیدن به یک دور مشخص با حالت مثلث به کار خود ادامه دهد.

در مواردی که ولتاژ به صورت 380/220  درج شده باشد، اتصال فقط به صورت ستاره است و در صورت استفاده از اینورتر یا سافت استارتر میتوان از اتصال مثلث بهره برد و در دورهای کم مورد استفاده قرار بگیرد.

فرکانس یا بسامد

فرکانس برق ایران معادل 50 هرتز بوده و در استاندارد جهانی فرکانس 60 هرتز نیز مورد استفاده قرار میگیرد. در صورتی که فرکانس های دیگری نیز درج شده باشد، با تغییر مولفه فرکانس مقدار گشتاور، جریان و توان نیز دست خوش تغییر خواهد شد.( در بالا به تاثیر فرکانس برق ورودی به الکتروموتورهای القایی متناوب اشاره شده است). با پلاک خوانی الکتروموتور از مناسب بودن این پارامتر اطمینان حاصل کنید.

فاز ورودی به تخته کلمپ

این مولفه مربوط به تعداد خطوط تغذیه برق ورودی به الکتروموتور می باشد. معمولا الکتروموتورهای بالای 2.2 کیلووات با برق سه فاز راه اندازی و تغذیه می شوند.

جریان مصرفی

این مولفه یکی از مهمترین نکاتی است که در هنگام پلاک خوانی الکتروموتور و نصب و راه اندازی الکتروموتور می بایست به آن توجه نمود. پارامتر جریان در ارتباط مستقیم با توان تولیدی، ولتاز ورودی و فرکانس کاری الکتروموتور است.

توجه به ثابت نگهداشتن و یکنواختی جریان ورودی به الکتروموتور یکی از موارد مهمی است که همواره می بایست مورد توجه و بررسی قرار بگیرد. نوسان جریان تغذیه می تواند ایرادات زیر را به وجود آورد:

• افت گشتاور خروجی
• بالا رفتن مصرف انرژی تجهیز
• پایین آمدن راندمان دستگاه
• ایجاد حرارت مضاعف و غیر استاندارد که منجر به سوختن سیم پیچی خواهد شد
• کاهش عمر مفید تجهیز و فرارسیدن موعد اورهال در مدت زمان های کمتر

توجه: استفاده از اینورتر این مزیت را در پی خواهد داشت که علاوه بر ثبات گشتاور و ولتاژ، موجب ثابت نگهداشتن جریان ورودی به الکتروموتور نیزمی شود.

ضریب توان خروجی الکتروموتور

شامل یک عدد بین صفر تا یک بوده و هرچه به عدد یک نزدیکتر باشد نشان دهنده راندمان بالاتر الکتروموتور خواهد بود. به همین دلیل یکی از مولفه های مهم در صنعت ضریب توان یا cosφ می باشد. همچنین از نماد های PF و P.F. نیز استفاده می شود.

توان نامی موتور

این پارامتر مربوط به مقدار توان تولید شده الکتروموتور بر حسب کیلووات KW می باشد.در حالت کلی توضیح یک وات W برابر با یک ژول انرژی در ثانیه است. ( به معنای آهنگ تولید یا مصرف انرژی می باشد).

سرعت نامی و راندمان

سرعت نامی به سرعتی اطلاق می شود که در آن مقدار گشتاور و توان خروجی کامل در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد. در واقع سرعت خروجی شفت در بالاترین دور خروجی گفته می شود. هنگام پلاک خوانی الکتروموتور حتما این مورد را هم مورد توجه قرار دهید.

در خصوص راندمان میتوان این توضیح را ارائه داد که توان خروجی الکتروموتور تقسیم بر توان ورودی تجهیز ضرب در عدد صد می باشد. راندمان با درصد بیان می شود. استاندارد های خاص مانند IEC و NEMA مقادیر بازدهی متفاوت را مشخص کرده و این درصد توسط شرکت سازنده ارائه و تضمین می شود.

کلاس بندی عایق الکتروموتور

به مقدار حرارتی که کلاف های سیم پیچی می توانند تحمل کنند کلاس حرارتی گفته می شود. بر اساس نوع کاربری و همچنین دمای محیط کاری AMBIENT TEMPRATORE این مقدار تعیین و ثبت می گردد.

گرید حفاظت استاتیک الکتروموتور

میزان تحمل و تاب آوری تجهیز در مقابل شرایط محیطی و کاری را با پارامتر درجه حفاظت استاتیکی اندازه گیری می کنند. این مقدار با دو عدد مشخص شده که به اختصار به صورت IPXY بوده و عدد سمت چپ مربوط به نفوذ گرد و غبار و عدد سمت راست متعلق به مقدار حفاظت در مقابل سیالات می باشد.

پایه دار یا فلنج دار بودن و اندازه سایز فریم

این پارامترها نیز به نوع درب جلویی الکتروموتور و همچنین سایز فریم آن اشاره دارد. حرف اختصاری B3 به نوع پایه دار بودن، B35 نیم فلنج و B5 فلنج دار بودن اشاره دارد که همگی مقادیری استاندارد و ثابت است. عدد مدنظر و مشخص شده نیز مقدار سایز فریم اتصال بوده که بر حسب میلیمتر است.