فلنج جوشی

پرکاربردترین فلنج‌های جوشی در سیستم‌های لوله‌کشی کدام فلنج‌ها هستند؟ انواع اصلی فلج‌های جوشی عبارتند از: فلنج گردن‌جوشی معمولی، فلنج گردن‌جوشی بلند، فلنج سوکت‌جوشی، فلنج جوشی لغزشی و فلنج جوشی کور. علاوه بر این انواع استاندارد، انواع خاص دیگری نیز موجود هستند اما ما در این مقاله صرفا به معرفی انواع استاندارد فلنج‌های جوشی می‌پردازیم.

تقسیم‌بندی فلنج‌ها از نظر سطح

فلنج‌ها را چه از نوع جوشی باشند یا چه از نوع پیچی، به دو نوع فلنج‌های سطح صاف و فلنج‌های سطح برجسته تقسیم‌بندی می‌شوند. سطح اتصال در فلنج‌های سطح صاف، همانند شکل زیر، کاملا یکنواخت و مسطح است. استفاده از این نوع فلنج‌ها، اتصال تمام سطح را تضمین می‌کند.

فلنج‌های سطح برجسته که نسبت به فلنج‌های سطح صاف، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای سطح تماس نابرابر هستند. با فرورفتن سطح برجسته‌ی فلنج نر به درون شکاف فلنج ماده، واشر به خوبی در جایش نگه‌داشته می‌شود و تکان نمی‌خورد.

فلنج گردن‌جوشی

فلنج گردن‌جوشی که با نماد WN نشان داده می‌شود، دارای یک طوقه‌ی مخروطی است که می‌توان آن را به لوله جوش داد. قطر بور یا همان قطر داخلی طوقه‌ی مخروطی با قطر داخلی لوله برابر بوده و طوقه‌ی فلنج به صورت لب‌به‌لب به لوله جوش داده می‌شود. از این نوع فلنج جوشی در جاهایی استفاده می‌شود که فشار و دما خیلی زیاد هستند یا دما زیر صفر است و جریان سیال درون سیستم لوله‌کشی، نامحدود می‌باشد.

در صورتی که فشار همواره بالا باشد و افت نکند، جلوی اثرات منفی مثل توربولانس و خوردگی فلزات در مجاورت اتصالات فلنج گردن‌جوشی را می‌گیرد. طوقه‌ی مخروطی سبب می‌شود که تنش مکانیکی بین لوله و فلنج گردن جوشی، توزیع ملایمی داشته باشد و انجام بازرسی‌های رادیوگرافی برای شناسایی نشتی‌های احتمالی و شکستگی جوش‌ها را تسهیل می‌کند.

همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است، طوقه در فلنج گردن‌جوشی با افزایش تدریجی ضخامت دیواره‌ی فلنج از سمت اتصال جوشی با لوله یا اتصالات به سمت سطح فلنج ایجاد می‌شود. ابعاد فلنج گردن‌جوشی، باید با ابعاد لوله مطابقت داشته باشد. فلنج گردن‌جوشی از طریق یک جوش V-شکل با نفوذ کامل بین لبه‌ی طوقه و لبه‌ی لوله، این دو را به هم‌دیگر متصل می‌کند.

فلنج گردن‌جوشی بلند

فلنج گردن‌جوشی بلند که با نماد LWN نشان داده می‌شود، مشابه فلنج‌های گردن‌جوشی معمولی است ولی با این تفاوت که گردن یا طوقه‌ی مخروطی، درازتر است و همانند یک بسط حلقوی عمل می‌کند. شکل طوقه همانند فلنج گردن‌جوشی معمولی، مخروطی نیست، بلکه یک استوانه ساده است.

از فلنج‌های گردن‌جوشی بلند معمولا برای مجراها، ستون‌ها یا بشکه‌ها استفاده می‌شود. این نوع فلنج‌های جوشی در انواع بشکه‌ی سنگین (HB) و بشکه‌ی برابر (E) نیز موجود هستند. نوع HB ضخامت بسیار بالاتری نسبت به انواع معمولی داشته و فشار بیشتری را تحمل می‌کنند.

فلنج جوشی لغزشی

فلنج جوشی لغزشی (slip-on) که فلنج جوشی لغزنده نیز نامیده و با نماد SO WF نشان داده می‌شود، از طریق دو ‌جوش گلویی که یکی درون حفره‌ی فلنج و دیگری در خارج از آن انجام می‌شود، به لوله یا اتصالات وصل می‌گردد.

قطر داخلی فلنج جوشی لغزشی بیشتر از قطر خارجی لوله‌ی متصل به آن است و لوله می‌تواند درون فلنج بلغزد و در مکان مورد نظر، با جوش گلویی به فلنج متصل شود. این نوع فلنج، پرکاربردترین نوع فلنج‌های جوشی است.

دو نوع فلنج جوشی لغزشی وجود دارد: ۱) فلنج جوشی لغزشی صفحه‌ای و ۲) فلنج جوشی لغزشی طوقه‌ای. به علاوه سطح تماس فلنج‌های لغزشی می‌تواند صاف (FFSO) یا برجسته (RFSO) باشد.

به فلنج‌های جوشی لغزشی، فلنج طوقه‌ای نیز گفته می‌شود و شناسایی آن‌ها از روی ظاهر نازک و جمع و جورشان خیلی آسان است. این فلنج‌ها در درازمدت نسبت به فلنج‌های گردن‌جوشی معمولی و گردن‌جوشی بلند، شکننده‌تر هستند زیرا:

۱- فلنج گردن‌جوشی دارای یک طوقه‌ی مخروطی است که فلنج‌های جوشی لغزشی آن را ندارند. این طوقه، تنش مکانیکی را بین لوله و فلنج، به طور یکنواخت‌تری توزیع می‌کند.

۲- فلنج گردن‌جوشی بر خلاف فلنج جوشی لغزشی، تنها دارای یک جوش است.

مزیت دیگر فلنج گردن‌جوشی نسبت به فلنج لغزشی این است که می‌توان آن را هم به لوله‌ها و هم به اتصالات وصل کرد ولی فلنج جوشی لغزشی را تنها می‌توان به لوله‌ها متصل نمود.

فلنج‌های جوشی لغزشی بیشتر در جاهایی استفاده می‌شوند که اتصالات به دلیل محدودیت فضا باید کوتاه باشند. به علاوه، از این فلنج‌ها در عملیات جایگزینی نیز استفاده می‌شود. دلیل استفاده‌ی بیشتر از آن‌ها، هزینه‌ی اولیه پایینشان نسبت به فلنج‌های گردن‌جوشی است، با این حال به دلیل جوشکاری بیشتری که نیاز دارند، هزینه‌ی نصبشان بیشتر از فلنج‌های گردن‌جوشی است.

فلنج جوشی سوکتی

فلنج‌های جوشی سوکتی با استفاده از یک جوش گلویی در بیرون حفره‌ی فلنج به لوله‌ها متصل می‌شوند. این فلنج‌ها با فلنج‌های جوشی لغزشی که نیازمند دو جوش هستند، متفاوت می‌باشند.

برای جوش دادن فلنج سوکتی به لوله، ابتدا لوله باید درون سوکت فلنج قرار گیرد تا به انتهای فلنج برسد، سپس باید ۶/۱ میلی‌متر بالا آورده شده و نهایتا جوش داده شود. این فاصله باید رعایت شود تا امکان قرارگیری لوله درون سوکت فلنج بعد از سخت شدن جوش وجود داشته باشد.

فلنج‌های جوشی نوع سوکتی برای لوله‌کشی‌های کوچک و دارای فشار بالا که مایعات خورنده را حمل نمی‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرند، زیرا این جوش این فلنج‌ها در فاصله بین انتهای لوله و شانه‌ی سوکت در معرض خوردگی قرار می‌گیرد.

مقاومت استاتیک فلنج‌های جوشی سوکتی مشابه با فلنج‌های جوشی لغزشی است، اما مقاومت آن‌ها در مقابل خستگی بالاتر از انواع لغزشی است زیرا به جای دو جوش، دارای جوش گلویی یکپارچه می‌باشند. با صیقل دادن سطح جوش داخلی، محدودیت جریان و آفشتگی جریان سیال حفظ می‌شود.

فلنج کور

فلنج‌های کور، برخلاف تمامی فلنج‌های جوشی که در بالا دیدید، دارای یک حفره‌ی مرکزی نیست و برای کور کردن یا مسدود کردن یک خط‌لوله، یک دریچه‌ی دارای فشار بسیار بالا و متوقف کردن جریان سیال استفاده می‌شوند.

فلنج‌های کور باید تنش مکانیکی بسیار بالایی را که به دلیل فشار بالای سیستم است تحمل کرده و نیازمند پیچ می‌باشند و جوش نمی‌تواند این فشارها را تحمل نماید. البته در بعضی سیستم‌ها که فشار سیال کم و ثابت است، استفاده از جوش امکان پذیر است و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.

فلنج جوشی تبدیلی

نوعی از فلنج‌های جوشی وجود دارد که همانند یک اتصال تبدیلی، سبب اتصال یک لوله‌ی دارای قطر بیشتر به یک لوله‌ی دارای قطر کمتر می‌شود. این فلنج‌ها، فلنج جوشی تبدیلی نام داشته و در انواع گردن‌جوشی، لغزشی و رزوه‌ای موجود هستند.

وبلاگ رادوکو